Diyar HERMZİ

Tarih: 08.08.2025 23:20

Hürmüz Adası’nın Türkmen Hükümdarı: Sultan Turan Şah

Basra Körfezi’nin derinliklerinde, Ormuz’dan türeyen adıyla küçük bir ada: Hürmüz.
Bu adada, Kaşkay boyundan, Turanî köklere sahip Türkmen bir sultanın yıldızı parladı.
Adı, tarihin derinliklerinden gelen bir yankı gibiydi: Turan Şah — “Turan’ın Kralı”.

O sadece bir hükümdar değildi; devlet adamı, denizci, stratejist ve köklü Türkmen mirasının taşıyıcısıydı. Bozkırın görkemiyle denizin ufkunu birleştiren bir liderdi.

Soyu ve Kökeni

Sultan Turan Şah, kökleri Orta Asya’ya uzanan Türkmen Kaşkay boyuna mensuptu.
Kaynaklar, Hürmüz Krallığı’nın hanedanının Turanî Türkmen asıllı olduğunu ve komşu uygarlıklarla kültürel etkileşime rağmen kimliklerini koruduklarını aktarır.
“Turan” kelimesi, binlerce yıldır Türklerin yurdu olan Orta Asya topraklarını ifade eder.

Tahta Çıkışı

Turan Şah, Hürmüz Krallığı’nın hem Türkmenler hem Araplar hem de Portekizliler gibi farklı güçlerden baskı gördüğü kritik bir dönemde tahta çıktı.
Hükümdarlığının ilk günlerinden itibaren:

• Devleti yeniden örgütledi.
• Donanmayı genişletti.
• Hürmüz Adası’na kaleler inşa ettirdi.
• Çevredeki Türkmen ve Arap kabileleriyle ittifaklar kurdu.

Büyük Başarıları

1. Denizlerde Hakimiyet

• Hürmüz Krallığı’nı Basra Körfezi ve Hint Okyanusu’nun en güçlü deniz devletlerinden biri yaptı.
• Hindistan ve Doğu Afrika limanlarıyla ticari ve askeri ittifaklar kurdu.
• Korsanlara karşı başarılı seferler düzenledi.

2. Ekonomik Kalkınma

• Hürmüz Adası’nı Çin, Hindistan, Irak ve Doğu Afrika’yı birbirine bağlayan küresel bir ticaret merkezi haline getirdi.
• Serbest ticareti teşvik etti, uluslararası bir pazar kurdu.

3. Kültürel Canlanma

• Âlimleri ve tercümanları destekledi.
• Edebiyat, şiir ve felsefe meclisleri kurdu.
• Farsçadan ve Arapçadan Türkçeye, Türkçeden bu dillere tercümeleri teşvik etti.

4. Siyasi Bağımsızlık

• İlhanlılar (Moğollar) ve daha sonra Safevîler gibi büyük güçlere karşı bağımsızlığını korudu.
• Diplomasi, altın ve askeri güçle konumunu pekiştirdi.

Kişiliği ve Özellikleri

Turan Şah, bilge ama disiplinli, sade yaşamı seven bir denizci hükümdardı.
Saraylarda oturmakla yetinmez, gemilerde askerleriyle sefere çıkardı.
Adaleti ön planda tutar, yolsuzluk ve rüşvetten nefret ederdi.
Edebiyat ve tarihe düşkündü, Hindistan ve Semerkand’dan nadir eserler toplardı.

Ölümü ve Mirası

Sultan Turan Şah, 14. yüzyılın başlarında vefat etti. Onun ardından Basra Körfezi limanları ve Hindistan şehirleri yas tuttu.
Geride, Safevî dönemine kadar bağımsızlığını koruyan güçlü bir krallık bıraktı.
Türk dünyasının Kaşkay kolunun Basra Körfezi’ndeki varlığının simgesi oldu.

Tarihçilerin Tanıklıkları

• Hâfız Ebru (Fars tarihçi): “Denizde eşi olmayan bir kaptan, denizde yenilmeyen bir sultan.”
• Marco Polo (İtalyan seyyah): “Türkman bir kralın yönettiği, altın ve gemilere sahip, adalet ve cömertlik diyarı.”
• Mustafa Naîmâ (Osmanlı tarihçi): “Turan Şah, Hürmüz Krallığı’nı yok olmaktan kurtardı; sesi Delhi’den Basra’ya ulaştı.”

Sultan Turan Şah’ın hikâyesi sadece bir hükümdarın hayatı değil, aynı zamanda deniz ve tarihin birleştiği bir kimlik belgesidir.
O, birlik ve denizin, çeşitlilik ve şerefin, adalet ve gücün, kültür ve haysiyetin simgesi olarak hafızalarda kaldı.

#Barinajans #Barınajans #canakkaleyanıyor #ComeToBeşiktaşSancho #İlhamAliyev #Rusya #MEBdenEkAtama2024 #İran #Azerbaycan #Zengezur #Ermenistan #Ersan Şen #Antep #Sane #Hakem #Samandağ #Etebo #Trio #Melih Gökçek #Ekrem #Ethereum #Terörsüz Türkiye #Turan