Akıl, insanın dünyayı anlamasını sağlayan bir araçtır, ancak doğası gereği tek tip değildir. Başlıca iki türü vardır:
Mutlak Akıl ve Göreceli Sınırlı Akıl.
Mutlak Akıl:
Bu, çevresel, sosyal veya zamansal sınırlamalara bağlı kalmadan mutlak gerçeği arayan akıldır. Özellikleri şunlardır:
- Geleneksel bilginin sınırlarını aşar ve miras alınan fikirlerle yetinmez.
- Varlığı yöneten evrensel ilkeleri araştırır.
- Kültürel veya ideolojik etkilerden bağımsızdır; gerçeğe olduğu gibi ulaşmaya çalışır.
Bu tür akıl, felsefe ve soyut düşünceye yönelir ve şu gibi büyük sorular sorar:
- Varlık nedir?
- Hayatın anlamı nedir?
- Mutlak bir gerçek var mı?
Mutlak akla sahip kişilere örnekler:
- Büyük filozoflar: Platon, Descartes, Hegel, İbn Sînâ, Farabi gibi varlık ve akıl üzerine kapsamlı teoriler geliştiren düşünürler.
- Doğa yasalarını mutlak düzeyde araştıran bilim insanları: Newton, Einstein, Heisenberg gibi isimler.
Göreceli Sınırlı Akıl:
Bu, bulunduğu çevrenin, kültürün ve kişisel deneyimlerin sınırları içinde çalışan ve mutlak gerçeği aramak yerine, mevcut veriler ışığında olayları yorumlayan akıldır. Özellikleri şunlardır:
- Sosyal, kültürel ve tarihsel gerçekliklere bağlıdır.
- Gerçeği göreceli olarak görür; yani şartlara ve zamana göre değiştiğini kabul eder.
- Sahip olduğu bilgilerin sınırları içinde düşünür ve bunları aşmaya çalışmaz.
Bu tür akıl pragmatiktir, yani doğrudan hedeflere hizmet eden pratik düşünce tarzını benimser.
Göreceli sınırlı akla sahip kişilere örnekler:
- Siyasi düşünürler: Mevcut değişkenlere göre analiz yapan politikacılar ve stratejistler.
- Günlük yaşamda karar veren insanlar: Kendi deneyimlerine ve toplumlarına dayanarak kararlar alan bireyler.
Mutlak Akıl ve Göreceli Akıl Arasındaki İlişki:
- Mutlak akıl, derin felsefi ve bilimsel araştırmalar için gereklidir, ancak bazen pratik hayattan uzak kalabilir.
- Göreceli akıl, günlük yaşamda, siyaset ve toplumda önemlidir, ancak bazen büyük resmi göremeyebilir.
En İyi Çözüm: İkisinin Dengesi
- Mutlak akıl gerçeği ararken,
- Göreceli akıl bu bilgiyi pratiğe döker.
Mutlak akıl, filozofların ve bilim insanlarının dünyasına aittir,
Göreceli sınırlı akıl ise siyasetçilerin ve halkın dünyasına.
Bu iki akıl türü arasındaki denge, insanın hem derinlemesine anlayış kazanmasını hem de bilgiyi uygulamaya koymasını sağlar.
#deprem #yazık #Lazkiye #Colani #Esad #SiyahKalp #Prof. Dr. Engin ARIK#Enerji #FBvRFC #Tadic #Mourinho #Talisca #YisifTekinistifa #Ali Rıza Aldık #AdnanSuphanoğlu #İran