Azerbaycan’ın Küresel Satranç Tahtasındaki Yükselişi
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen 12. Küresel Bakü Forumu, uluslararası sistemin yeniden şekillendiği bir dönemde, enerji güvenliği, bölgesel istikrar ve İsrail-Filistin çatışması gibi kritik meselelerin tartışıldığı önemli bir platform oldu. Forumda konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ülkesinin enerji jeopolitiğinde oynadığı kritik rolü vurgularken, Kafkasya’da artan diplomatik ve askeri etkinliğini de uluslararası kamuoyuna hatırlattı.

Aliyev’in “Bugün Azerbaycan 12 ülkeye doğrudan doğal gaz sağlıyor ve bunların 10’u Avrupa ülkesi” ifadesi, Rusya-Ukrayna savaşının ardından küresel enerji piyasasında yaşanan kırılmayı net şekilde ortaya koydu. Bu açıklama, Azerbaycan’ın Avrupa Birliği için Rus gazına alternatif bir tedarikçi olarak konumlandığını gözler önüne serdi. Son yıllarda Avrupa’nın Rusya’ya enerji bağımlılığını azaltma çabaları, Azerbaycan’ı enerji güvenliğinde kilit bir aktör haline getirdi. Güney Gaz Koridoru’nun devreye girmesi, Bakü’nün Avrupa pazarına erişimini güçlendirirken, Azerbaycan’ın bölgesel enerji politikalarında daha bağımsız hareket etmesine olanak sağladı.

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin Bakü’ye yönelik ilgisi, enerji güvenliğinin ötesine geçerek, Azerbaycan’ı Orta Asya ile Avrupa arasında stratejik bir bağlantı noktası haline getirmektedir.

Forumda yaptığı konuşmada Aliyev, Azerbaycan’ın uluslararası sistemde etkin bir aktör olduğunu ve bölgesel krizlerde belirleyici rol oynadığını açıkça ortaya koydu. “Çevremizdeki krizlerden bölgemizi korumak bizim için hayati bir meseledir” sözleri, Bakü’nün Kafkasya’daki güvenlik mimarisinde kendi çıkarlarını merkeze alan bir strateji izlediğini gösteriyor. Karabağ zaferi, Azerbaycan’ın sadece enerji politikalarında değil, askeri ve diplomatik alanda da kendi kaderini belirleyen bir aktör olduğunu ortaya koymuştur.

Küresel jeopolitik dinamikler bağlamında değerlendirildiğinde, Azerbaycan’ın yükselişi, Amerika Birleşik Devletleri’nin Kafkasya’da daha güçlü bir müttefik kazanmasına, Rusya’nın ise bölgede nüfuz kaybetmesine yol açmaktadır.

Bu yılki forumda, İsrail-Filistin çatışması da uluslararası hukukun temel meselelerinden biri olarak tartışıldı. Azerbaycan, hem İsrail ile yakın ekonomik ve askeri ilişkileri hem de İslam dünyasındaki güçlü bağları nedeniyle bu süreçte dengeli bir pozisyon alabilecek ender ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Bakü’nün Tel Aviv ile geliştirdiği stratejik ortaklık, bölgedeki güç dengesini doğrudan etkileyen faktörlerden biri haline gelmiş durumda.

Azerbaycan’ın İsrail ve İslam dünyası arasında oynadığı dengeleyici rol, onu gelecekte Doğu Akdeniz ve Kafkasya’daki diplomatik süreçlerde anahtar bir oyuncu yapabilir. Ancak, Filistin meselesinin çözümü noktasında Bakü’nün oynayabileceği arabuluculuk rolü, uluslararası toplumun bu girişime nasıl yaklaştığına bağlı olacaktır.

Forumda öne çıkan bir diğer başlık, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki stratejik ortaklığın, bölgesel güvenlik ve enerji denkleminde nasıl bir etki yarattığıydı. “Bir millet, iki devlet” söylemi, artık sadece bir retorik değil, sahada karşılığı olan jeopolitik bir gerçekliktir. Azerbaycan’ın enerji alanında Avrupa’ya yönelmesi, Türkiye’nin de bölgesel enerji merkezi olma hedefiyle örtüşmekte ve bu işbirliği, Hazar’dan Balkanlara uzanan bir enerji güvenliği hattını güçlendirmektedir.

Büyük güçlerin Avrasya’daki etkisini değerlendiren jeopolitik analizlere göre, Türkiye-Azerbaycan ekseni, Rusya ve İran’ın bölgesel hesaplarını doğrudan etkileyen bir dinamik haline gelmiştir.

Bakü’de düzenlenen forum, Azerbaycan’ın küresel satranç tahtasındaki yeni pozisyonunu net şekilde ortaya koymuştur. Bakü, enerji güvenliği konusunda Avrupa için kilit bir alternatif haline gelmiş, diplomasi alanında Kafkasya’nın en etkin aktörü olmuş ve Türkiye ile birlikte bölgesel güvenlik mimarisini şekillendiren bir güce dönüşmüştür. Avrasya’daki güç mücadelesi bağlamında ele alındığında, Azerbaycan’ın yükselişi, Kafkasya’daki dengeleri yeniden şekillendiren ve Rusya’nın bölgedeki nüfuzunu kırmaya yönelik uzun vadeli bir stratejinin parçası olarak okunmalıdır.

Bu çerçevede, Bakü sadece enerji politikalarıyla değil, diplomatik ve askeri kapasitesiyle de küresel dengelerin önemli bir unsuru haline gelmektedir. Türkiye ile kurduğu ittifak, yalnızca iki ülkenin değil, Avrasya’nın geleceğini şekillendirecek bir güç dinamiği yaratmaktadır.

#Mehmet Emir Aksoy #Azerbaycan #Bakü #Üsküdar #Kostic #SağlıkÇalışanları #Yunus #14MartTıpBayramı #HayırlıCumalar #şinasiyirtsever #Cerny #En Nesyri #Komutan #Norveçli #Avrupa'da #Tugay #Szymanski #Sayın #imamoğlu #Putin #Başkanım #Sn Bahçeli AFsözüVar