Sefer EREN

TARİHDE KIRIM HALK CUMHURİYETİ  VE BAŞKANI NUMAN ÇELEBİCİHAN'NIN
İDAMI...
(Cumhuriyetin ilanı: 26 Aralık 1917 )
(Cumhuriyetin yıkılışı: 23 Şubat 1918)
"Kırım Kırımlılarındır!"
 

KIRIM TATARLARI 
Cumhuriyetin ilanı 26 Aralık 1917 de olmuş ve 23 Şubat 1918 tarihine kadar, Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır.

TARİHİ GEÇMİŞİ
Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi (Ekim Devrimi)'nden sonra 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır.

Kuruluşu:
Kırım Halk Cumhuriyeti kurulmadan önce Kırım, Rus İmparatorluğu içindeki Tavrida Guberniyası'nın bir parçasıdır.
7 Nisan 1917 tarihinde Akmescit'te Bütün Kırım Müslümanları Kongresi toplanmıştır. Bu toplantıya Kırım'ın çeşitli il ve köylerinden 1500 fazla kişi katıldı. Toplantıda en aktif olanlar Vatan Cemiyeti'nden Seyitcelil Hattat, Ablakim İlmiy, Asan Sabri Ayvazov gibi milliyetçilerdir.

Toplantıda Kırım Müslümanları Merkezi İcra Komitesi belirlenmiştir. Bu vakitlerde bütün Kırımlıların aklından geçen "Kırım Kırımlılarındır!" fikri aydınlar tarafından söylenmeye başlanmıştır.

Ekim 1917'de İcra Komitesi'nin toplantısı 
Kurultay'a 76 milletvekili katılmıştır. Bu milletvekillerinden 24'ü Yalta'dan, 19'u Akmescit'ten, 16'sı Kefe'den, 11'i Kezlev'den ve 6'sı Orkapı'dan gelmiştir.

Kırım Halk Cumhuriyeti, yarımadada yaşayan tüm etnik kimliklerin eşitliğine dayanmaktaydı. O dönemde nüfusun çoğunluğu Ruslardan oluşmaktaydı (%42). Rusların haricinde yarımadada Ukraynalılar (%11), Ermeniler ve Yunanlar da yaşamaktaydı.

Devlet sembolleri
Kırım Hanlarının Tarık Damgalı mavi bayrağı cumhuriyet bayrağı oldu. Numan Çelebicihan'ın "Ant Etkenmen" şiiri milli marş olarak kabul edildi.

Ordu
Cumhuriyetin Ordusu'nu, Rus İmparatorluğu Ordusu'nun içinde görev yapan Kırım Süvari Alayı ve Kırım Tatar piyade askerleri teşkil etti.

Hükûmet
28 Aralık'ta Kurultay, Cumhuriyet Hükûmetini ilan etti. Kırım Halk Cumhuriyeti Hükûmeti'nin başkanı Numan Çelebicihan dır.

Yıkılışı
Ukrayna, Kurultay toplantısına hayırlama mektubunu yollamıştır. Rusya'nın Bolşevik Hükûmeti ise Kırım Tatar Kurultayı'nı ve Hükûmeti'ni tanımamıştır.

16 Ocak'tan Şubat'ın başına kadar Akyar ve Bahçesaray yakınlarında savaş sürdü. 40 bin kişilik Bolşevik ordusu ile 3 bin kişilik Kırım Ordusu yenilgiye uğradı. Kırım Halk Cumhuriyeti Hükûmeti'nin başkanı Numan Çelebicihan, Akyar'da 23 Şubat 1918 tarihinde idam edildi. Böylece tarihteki ilk Kırım Tatar Cumhuriyeti sona ermiş oldu. Yerine bugünkü Kırım Tatar Cumhuriyeti kuruldu...
 

 Derleyen: Sefer EREN 
TARİHTE TÜRKLERİN AYAKTA OLMASI İÇİN ÇOK MÜCADELELERİ OLMUŞTUR. BUNLARIN ÇOĞUNLUĞU RUSYA KAFKASYASINDADIR. BUGÜNDE DEVAM ETMEKTEDİR...

#Kırım Türkleri #NUMAN ÇELEBİCİHAN #Ant Etkenmen