Amerika Birleşik Devletleri’nin Suriye politikasında dikkat çekici bir değişim yaşandı. Başkan Donald Trump’ın Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, ABD’nin, Suriye’deki yeni liderliğin sunduğu bir plana onay verdiğini açıkladı. Bu plana göre, daha önce silahlı muhalefet saflarında savaşmış binlerce yabancı savaşçının, ulusal orduya katılmalarına izin verilecek, ancak bu sürecin “şeffaflık” çerçevesinde yürütülmesi gerekecek.

Barrack’ın bu açıklaması, Washington’ın Şam’a resmî olarak yeşil ışık yaktığını ve Suriye’nin “entegrasyon stratejisi”ni hayata geçirmesine dolaylı destek verdiğini ortaya koyuyor. Bu strateji, gayri nizami silahlı unsurların devletin resmî kurumları içine çekilerek güvenliğin sağlanması ve radikal unsurların etkisizleştirilmesi hedefini taşıyor.

Dışlama Politikası Yerini Kontrollü Entegrasyona Bırakıyor

ABD, Suriye’deki kriz boyunca, yabancı savaşçıların güvenlik ve ordu yapılarından tamamen dışlanması yönünde ısrarcı olmuştu. Bu kişiler, hem ulusal hem de bölgesel güvenlik için tehdit olarak görülüyor, bazıları ise ABD’nin terör listesine alınmış örgütlerle bağlantılı sayılıyordu.

Ancak Thomas Barrack’ın son açıklamaları, bu sert tutumun yerini daha esnek ve pragmatik bir yaklaşıma bıraktığını gösteriyor. Bu dönüşüm, geçtiğimiz ay Başkan Donald Trump’ın Orta Doğu turunun ardından netleşmeye başladı. Trump, bu tur kapsamında bazı bölgesel liderlerle kritik görüşmeler gerçekleştirdi ve Suriye meselesinde yeni bir Amerikan pozisyonunun temelleri atıldı.

Değişimin Gerekçesi: Bölgesel Denge ve Yeni Anlaşmalar

Barrack, bu yeni yaklaşımın, “bölgesel barış için kapsamlı bir vizyon” çerçevesinde şekillendiğini belirtti. Buna göre, ABD Beşşar Esad döneminden bu yana Suriye’ye uyguladığı yaptırımları kaldırmayı değerlendirmekte; bunun karşılığında da Şam’dan, devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması, siyasi çoğulculuğun benimsenmesi ve dışlayıcı politikaların terk edilmesi isteniyor.

Uzmanlar bu gelişmeleri, bölgesel dengelerin yeniden şekillendiği bir dönemin işareti olarak yorumluyor. Arap dünyasında bazı ülkelerin Şam’la normalleşmeye gitmesi, ABD’yi de yeni bir strateji geliştirmeye itmiş gibi görünüyor. Artık savaş sonrası Suriye’nin “entegre edilmesi” gerektiği yönünde genel bir eğilim oluşmuş durumda.

Washington’un Şartları: Şeffaflık ve Uluslararası Gözetim

Barrack, bu sürecin tamamen şeffaf ve uluslararası gözetime açık biçimde yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Entegre edilecek savaşçıların, herhangi bir “paralel yapı”ya dönüşmemesi, mezhepsel intikam politikalarına alet edilmemesi ve doğrudan devletin resmî güvenlik organları altında çalışmaları gerektiğini ifade etti. “Bu kişilerin gayri resmi milisler olarak kullanılması ya da bölgesel güçler oluşturması kabul edilemez,” dedi.

Bu, Washington’un süreci kendi çıkarları doğrultusunda kontrol etmeye çalıştığını ve “silahı hizmete dönüştürme” stratejisi izlediğini göstermektedir. Yani potansiyel tehdit unsurları, kurumsal yapılara çekilerek yeni bir denge oluşturulmaya çalışılıyor.

Geleceğe Dair Bir Okuma: ABD-Şam Ortaklığı mı Doğuyor?

Tüm bu gelişmelere rağmen, ABD ile Şam arasında kurulabilecek muhtemel bir ortaklık, hâlâ temkinli ve koşullu bir zemin üzerinde yükseliyor. Barrack’a göre, Suriye’nin yeni liderliği bazı Amerikan şartlarına “alışılmadık bir esneklikle” yaklaşmış olsa da, Washington hâlâ Şam’ın İran’la ve ona bağlı askerî yapılarla olan ilişkileri konusunda ciddi soru işaretlerine sahip.

Ancak mevcut yönelimin, şartlı bir güvenlik ortaklığı doğurabileceği ve ABD’nin Suriye’de denge kurmaya yönelik yeni bir müdahale biçimi geliştirmekte olduğu yorumları da yapılmakta. Bu ortaklık, savaş sonrası dönemde istikrarı hızlandırabilir ve sınır ötesi radikal unsurların etkisini zayıflatabilir.