14155,46%0,76
42,69% 0,23
50,15% 0,06
5897,70% 0,71
9533,17% 2,62
Milli Savunma Bakanlığının ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının destekleriyle, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetim ve sorumluluğunda, KFA Fuarcılık AŞ'nin organizatörlüğünde, İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenen IDEF 2025 sona erdi. Ben de görüp gezdiklerim ile konuştuklarımı size aktarıyor olacağım.
IDEF 2025 Türk savunma sanayisinin mühendislik gücünü, ihracat vizyonunu ve stratejik iradesini dünya sahnesine taşıdı.
26 yeni savunma sanayisi ürünü tanıtımının yapıldığı fuarda, 1100'den fazla ürünün ilk kez sergilendi.
Fuarda 270 imza töreninin gerçekleştirilerek, 9 milyar dolarlık toplam sözleşme hacmine ulaşıldı.
Bu anlaşmaların yüzde 65'i yani 6 milyar doları ihracat odaklı olduğu bana söylendi.
6 gün süren fuara, Türk savunma sanayisinin önde gelen şirketlerinin ilk defa duyurduğu ürünler damga vurdu.
Fuarın ilk gününde roket, füze ve mühimmat teknolojileri alanında Türkiye'nin öncü firması ROKETSAN'ın tanıttığı yeni ürünler IDEF 2025 kapsamında en çok dikkati çeken ürünler arasında yer aldı. TAYFUN BLOK-4 hipersonik balistik füze, katılımcılardan büyük ilgi gördü. 5.5 Mach 6.600 km hız ve 1200 km yi geçen menzili ile Nato da sadece Abd ve bizde olan bir Füze’den bahsediyoruz.
ROKETSAN ayrıca, "AKATA kapsüllü ATMACA", "GÖKBORA görüş menzili ötesi havadan havaya füze", "EREN yüksek hızlı çok amaçlı dolanan mühimmat", "300 ER balistik füze sistemi" ve "Şimşek-2 uydu fırlatma aracı"nın tanıtımını da ilk kez IDEF 2025'te gerçekleştirdi.
IDEF 2025'te öne çıkan diğer firma ASELSAN oldu. Şirket, fuar kapsamında EJDERHA, GÖKTAN, KORAL 200, TURAN ve GÜRZ Hava Savunma Sistemini görücüye çıkardı. Ürünler arasında ön plana çıkan yeni nesil anti-İHA sistemi EJDERHA, dronların yanı sıra mini/mikro İHA'ları mikrodalgayla etkisiz hale getirebiliyor.
HAVELSAN da çok alanlı komuta ve kontrol mimarileri, yapay zeka destekli karar destek sistemleri, insanlı-insansız takımlar ve hibrit operasyonel çerçeveler gibi çok sayıda ürün ve hizmetini ziyaretçilerin beğenisine sundu.
STM, tasarımcısı ve ana yüklenicisi olduğu Türkiye'nin ilk milli hücumbotunun modelini ilk kez fuarda tanıttı. Milli hücumbot, su üstü harbi görevlerinde, bekleme ve gizlenme mevkilerinde konuşlanarak düşmanın tespit ve teşhis etme imkanlarını zorlaştırabilecek.
BMC de 3 yeni aracını ilk kez IDEF'te tanıttı. BMC, fuarda Zeybek Araç Ailesi (zırhlı tank taşıyıcı, kurtarıcı ve 5 ton taktik tekerlekli araç), TURAN (zırhlı yük ve personel taşıyıcı) ve ALTUĞ 8x8 105 mm kuleli aracı tanıttı.
Baykar tarafından satın alınan Piaggio Aerospace'in, "Gökyüzünün Ferrari'si" olarak anılan P.180 Avanti EVO uçağı, IDEF 2025'te sergilendi.
Fuar kapsamında en çok ilgi çeken mühimmatlardan biri de Milli Savunma Bakanlığı (MSB) AR-GE Merkezi tarafından geliştirilen uçak bombaları GAZAP ve HAYALET oldu.
İçerisinde 10 bin parçacığa sahip olan GAZAP, bu sayede 1 kilometrelik bir yarı çapa dağılarak bir bölgedeki bütün unsurlara etki ediyor. GAZAP, muadili olan ve standart klasik mühimmatlardan 3 kat daha güçlü bir mühimmat.
Milli Savunma Bakanlığı ile TÜBİTAK SAGE arasında 2021 yılında imzalanarak hayata geçirilen "Milli Ramjet Motorlu Hava-Hava Füzesi (GÖKHAN) Geliştirilmesi Projesi" kapsamında geliştirilen GÖKHAN da fuarda ilgi gören ürünler arasındaki yerini aldı.
Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Genel Müdürü Bilal Topçu ile yaptığımız sohbette IDEF 2025'e Dünyanın 103 ülkesinden 231 yabancı heyeti, savunma bakanları, genelkurmay başkanları, kuvvet komutanları başta olmak üzere 1000 kişiye yakın uluslararası delegasyonu misafir ettik." diye konuştu.
Vakıf Mağazası'nda ASELSAN, TUSAŞ, ROKETSAN ve HAVELSAN'ın lisanslı ürünlerini fuardaki ziyaretçilere sunuldu, ilgi de çok yoğundu.
Gelelim Güzel Satışlara:
Fuar kapsamında ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından başlatılan ve Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen milli muharip uçak KAAN için Endonezya ile 48 adetlik satış sözleşme imzalanması da fuarın öne çıkanları arasında yerini aldı.
Türk savunma sanayisindeki mühimmat üretim hattı kurulum kabiliyetiyle 3 ülkeye ihracat gerçekleştirilecek. kurulum yapacakları ülkelerden bir tanesinin Türk Cumhuriyeti, diğer ikisi de Orta Doğu bölgesinde olduğunu söylendi.
TUSAŞ, tamamen yerli imkanlarla geliştirdiği HÜRJET jet eğitim uçağı için İspanya ile önemli bir adım attı. TUSAŞ ile Airbus arasında imzalanan mutabakatla,30 adet HÜRJET'in Avrupa pazarına açılmasını sağlayacak ihracat süreci resmiyet kazandı. Nato ülkesine satış yapmak demek ayrıca kıymetli ve önemliydi.
Yani Teknoloji ile birlikte mühimmat ünitesi kurmak demek dostluk ve müttefiklik ağını genişleterek NATO dışında da yeni stratejik ortaklıklar kurmak demektir.
Böyle bir devasa gizlilik ve özen isteyen Fuarın güvenliğini ASELSAN sağlamış olduğunu da öğrendim. Bu çok kıymetli iris, yüz tanıma teknolojileri vb. Durumlar ani basınç, ısı, enerji, sinyal, infrared, stres bilgi ağı, suçlu tespiti hususlarında mükemmel işledi.
ASELSAN bünyesinde uzun yıllardır sürdürülen güvenlik sistemleri tecrübesi, son yıllarda yapay zeka teknolojileriyle birleştirilerek güçlü bir altyapı oluşturmuş.
IDEF 2025 özelinde entegre ve konfigüre edilebilir güvenlik sistemi devreye alındı. Fuar alanlarında 21 direk üzerine yerleştirilen 32 hareketli ve 63 sabit kameraya ek olarak 8 giriş noktasında kurulan 27 yüz tanıma kamerasıyla toplam 122 kamera kullanıldı. Ayrıca tüm alanlar, ASELSAN görüntüleme merkezine bağlanarak yerli ve milli yazılımlar aracılığıyla izlendi.
IDEF 2025'te Sergilenen ürünlerin yüzde 80'i, kalifikasyonu, sertifikasyonu bitmiş ürünler. Kalan yüzde 20'lik kısmı da laboratuvar testleri bitmiş ve saha testlerine geçilen ürünler.
Üzerinde stok numarası olan ve isimleri olan ürünler uluslararası bütün sertifikasyonlardan ve kalifikasyonlardan geçmiş ürünler, halihazırda kullanılabilecek ürünler. Olmayanlar da 6 ay içerisinde alınması planlanan ürünler." dedi.
Bazı Ürünlerin stoklu, satışa ve kullanıma hazır, hali hazırda kullanıldığını belirtmek isterim.
Savunma sanayimizde direkt ve endirekt destek veren toplam 3500’e yakın yerli firmamız, binlerce çalışan personel, bilgi, kaynak, yatırımımız var. Bunlardan 1500 üzerinde firmamız fuar da ürün sergiledi yahut ek yüklenicilerdendi.
Böylesine devasa, güçlü Bir sektör nasıl oluşur derseniz?
Kimi üründe 30 yıl, kiminde 20 yıl veya 15 yıldır elde edilen bilgi, birikim ve çalışmaların sonucunda bu caydırıcı ürünler oluşmaktadır.
Devletin kararlı oluşuyla, kısmi anlamda maddi ve manevi plan proje teşvikleriyle firmalar korkusuzca arge ve ürge yapıp lisans, test ve patent alabilecek altyapı imkanını sağlayabilmektedir.
Belki bazı ürünler 6 ayda çıkardıklarını veya benim her ay savunma sanayisinden ürün tanıtabildiğimi görenle bu ciddiyete inanmıyor olabilirler. Ancak Türkiye 5000 yıllık askeri ve ordu disiplini ile son 40 yıllık bilgi birikimi ve araştırmalarını da üzerine ekleyerek bu günlere gelebilmiştir.
Yani bir ürün 6 ayda çıkabilir ancak bu ürün bilgi yani knowhow altyapısı mazisel olarak onlarca yıllıktır.
Bu hususa dikkatinizi çekmek istedim. Ayrıca siz bakmayın bazı hocaların ve yazarların haddimizi yerimizi bilelim gibi laflarına onlar çok ihtiyattan gerçekleri kaçırıyorlar.
Biraz bizim gibi savunma sanayi bilgisine sahip olsalar farklı düşüneceklerdir eminim.
Bu Fuar bir daha gösterdi ki Türkiye artık sadece bölgesel güç değildir. Küresel güç olma yolunda ilerleyen, 5.nesil uçak, nükleer denizaltı, uçak gemisi, milli ve yerli uydu, alçak irtifa ekipmanları, uzay teknolojileri, deniz aşırı teyakkuz alanlarında ilerleyişini sürdürmekte olan lider ülkedir.
Türkiye Küresel güç olma yolunda ilerleyen bir ülkedir ve kendi dostane ülkeler birliğini kurma yolunda ilerlemektedir.
Bu ilerleme süreci ile gurur duymak, destek olmak ve çalışmak her Türk İnsanının gurur, Şeref ve kıvanç kaynağıdır.











