31 Mart 1918 tarihinde Bakü'de yaşanan trajik olaylar, Azerbaycan Türklerine yönelik gerçekleşen en büyük katliamlardan biri olarak tarihe geçti. Ermeni Taşnak örgütleri ve "Rus" Bolşeviklerinin ortak hareketi sonucunda, sadece bir gün içinde en az 12 bin sivil Türk katledildi. Batılı kaynaklarda bu kurbanlar "Müslüman" olarak adlandırılsa da, Ermeniler Perslere dokunmazken Türk-Müslüman nüfusu hedef aldı.
Planlı Bir Etnik Temizlik
1918 yılının başında, Osmanlı topraklarında sürdürülen sabotaj savaşı için Ermeni ayrılıkçılara ABD, Britanya ve Fransa tarafından 3.250.000 dolar fon ayrıldı. Bu desteğin ardından, Sovyetler'in Petrograd kentinde Ermeni Askeri Komitesi kuruldu ve bölgeye yayılan Ermeni askerler Kafkasya cephesinde birleştirildi.
Bakü, o dönemde dünya petrol üretiminin %15'ini karşılayan stratejik bir merkezdi. Bu nedenle, Sovyetler ve Ermeniler için çekici bir hedef haline geldi.
Sistematik Katliamlar
22 Şubat 1918'de, Kokand'a gelen 11 Ermeni Taşnak birliği, Rus Bolşevik birliklerinin desteğiyle Türkistan Özerkliğini yok etti. Türk lider Mustafa Şokay'ın öncülük ettiği bağımsızlık mücadelesi kanlı bir sonla bastırılırken, Özbek tarihçi Şuhret Barlas'ın araştırmalarına göre, Fergana Vadisi'nde yüzlerce köy yakıldı ve binlerce Özbek kadın, çocuk ve yaşlı katledildi.
Bakü'nün Kurtuluşu
31 Mart olaylarının etkisi uzun süre devam etti. 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Türkleri, Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa'ya yardım çağrısında bulundu. Enver Paşa'nın desteğiyle, Osmanlı ve Azerbaycan birliklerinden oluşan Kafkas İslam Ordusu, Temmuz 1918'de başlayan harekât ile "Bakü Kızıl Ordusu"nu ortadan kaldırdı. 15 Eylül 1918'de Bakü tamamen kurtarıldı ve 10 bin Taşnak militanı etkisiz hale getirildi.
Bugün 31 Mart: Unutulmayacak Bir Tarih
1998 yılında Azerbaycan devleti, 31 Mart'ı "Azerbaycanlıların Soykırımı Günü" olarak ilan etti. Sovyetler Birliği döneminde tarih çarpıtılırken, bugün gerçekler ortaya çıkarılmaya devam ediyor. 31 Mart 1918'de şehit düşen binlerce Azerbaycan Türk' ünün hatırası bugün saygıyla anılıyor.
