Taliban, Cüzcan Üniversitesi'ndeki üç dilli tabelayı kaldırıp yalnızca Peştuca tabela astı. Özbek ve Türkmenlere yönelik bu adım, Afganistan'daki Türk kimliğine karşı yürütülen asimilasyon politikalarının yeni bir örneği olarak görülüyor.
Afganistan'da Taliban Yönetiminin Türk Karşıtı Politikaları ve Güney Türkistan'daki Son Gelişmeler
Giriş
Afganistan, tarih boyunca birçok Türk devletine ev sahipliği yapmış; Gazneliler, Selçuklular, Timurîler ve Babürler gibi büyük Türk devletlerinin doğduğu bir coğrafya olmuştur. Bugün bu bölge, tarihî olarak Güney Türkistan adıyla anılan ve milyonlarca Özbek ve Türkmen Türkü'nün yaşadığı stratejik bir bölgedir. Ancak son yıllarda Taliban yönetiminin uygulamaları, bu kadim Türk varlığını hedef alan, dilsel ve kültürel açıdan baskıcı politikalar şeklinde kendini göstermektedir.
Cüzcan Üniversitesi'ndeki Tabela Krizi
Son olarak, Cüzcan Üniversitesi'nde yaşanan bir olay bu politikaların somut bir göstergesi olmuştur. BBC Afganistan'ın Özbekçe servisinin aktardığı habere göre, Taliban yönetimi üniversitenin üç dilli (Özbekçe–Farsça–Peştuca) tabelasını indirerek yerine yalnızca Peştuca yazılı bir tabela asmıştır. Üniversite içinde görev yapan bir akademisyen, adının açıklanmasını istemeyerek yaptığı açıklamada, bu kararın Taliban Yükseköğretim Bakanlığı tarafından gönderilen resmi bir talimat doğrultusunda uygulandığını ifade etmiştir. Bu gelişme, sadece bir tabela değişikliği değil, Afganistan'daki Türk kimliğine yönelik sistematik asimilasyon politikalarının bir parçası olarak değerlendirilmelidir.
Özbek Dili ve Edebiyatı Bölümünün Kapatılması
Taliban yönetimi, daha önce Özbek Dili ve Edebiyatı ile Türkoloji benzeri bölümleri kapatarak bu alanlarda yeni öğrenci alımını durdurmuştur. Mezun olan gençler de kamu kurumlarında iş bulma hakkından mahrum bırakılmıştır. Bu durum, Afganistan Türkleri arasında eğitimde ve istihdamda ayrımcılığın kurumsallaştığına işaret etmektedir. Oysa Afganistan Anayasası'na göre, Özbek Türkçesi ülkenin kuzey bölgelerinde, yani Güney Türkistan olarak anılan vilayetlerde resmî dil statüsüne sahiptir. Dolayısıyla Taliban'ın bu uygulamaları hem anayasal düzeni ihlal etmekte hem de ülkenin çok kültürlü toplumsal yapısına zarar vermektedir.
Toplumsal Tepki ve Uluslararası Sessizlik
Taliban'ın bu tür uygulamaları bölge halkı tarafından büyük tepkiyle karşılanmaktadır. Cüzcan, Faryab, Sarıpul, Belh ve Mezar-ı Şerif gibi bölgelerde yaşayan Türk halkları, kültürel kimliklerine yapılan bu saldırılara karşı rahatsızlıklarını çeşitli yollarla dile getirmektedir. Ancak Afganistan'daki baskıcı ortam nedeniyle açık protestoların yapılması neredeyse imkânsızdır. Öte yandan, Türkiye başta olmak üzere Türk Devletleri Teşkilatı üyeleri ve genel olarak Türk dünyası bu konuda sessiz kalmamalıdır. Yaklaşık 12 milyon Özbek ve Türkmen Türkü'nün yaşadığı Afganistan'da yaşanan bu gelişmeler, sadece bölgesel bir mesele değil, Türk dünyasının ortak kültürel mirasının korunması açısından da önem taşımaktadır.
Tarihî Bağlam: Güney Türkistan'ın Önemi
Güney Türkistan, tarih boyunca Türk uygarlığının önemli merkezlerinden biri olmuştur. Selçukluların, Gaznelilerin, Timurîlerin ve Babürlerin bu coğrafyadan doğduğu bilinmektedir. Bu topraklar, Türk kimliğinin sadece tarihî değil, kültürel ve manevi köklerinin de yaşadığı bir bölgedir. Dolayısıyla Taliban yönetiminin Özbek ve Türkmen halkına yönelik uygulamaları, aslında Türk tarihine, diline ve medeniyetine karşı yöneltilmiş bir kültürel saldırı niteliğindedir.
Sonuç ve Çağrı
Afganistan'daki mevcut durum, yalnızca bir dil veya tabelanın kaldırılmasından ibaret değildir; bu, bir halkın kimliğini silme girişimidir. Taliban yönetiminin Türk dillerine, kültürüne ve eğitim kurumlarına yönelik baskıları, ülkenin toplumsal barışını zedelemekte ve anayasal eşitlik ilkesine aykırı düşmektedir. Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti başta olmak üzere Türk dünyasının bütün devletleri, Afganistan Türklerinin yanında yer almalı, kültürel haklarının korunması için diplomatik ve insani girişimlerde bulunmalıdır. Güney Türkistan'daki Türk halklarının kimliğini korumak, sadece onların değil, tüm Türk dünyasının ortak sorumluluğudur.
#Timur Bey Türkistanoğlu
#Rabbim #SerdarUSLU #Uçağın #Atatürk #Mekanları #şehidinvartürkiyem #AdaleteBahisOynamaTFF #C-130 #KademesizBütçeOlmaz #FurkanKonferansları #Gürcistan'da #Aziz #Mekanları #Milletimizin Başı Saoğolsun #Orkun Özeller #Ruhları #İddıaname #Milli #Türkiye'ye #Ekrem #Genel Başkanımız #Eren Elmalı #WeAreWithYouRafa #KademesizYanlışTutanak #Rafa Silva #Allah'tan #Epstein #Sorunda Belli Çözümde #Saran #16Kasımda İstanbulaGeliyor #İran #ekremimamoğlu #VergiSGKYapılandırma